الماس و خاصیت های آن
الماس یکی از سنگهای قیمتی و یکی از آلوتروپهای کربن است که در فشارهای بالا پایدار است که با رنگهای (بیرنگ، زرد، قهوهای، گاهی سبز، آبی، قرمزگون ) دیده می شود.
- وجه تسمیه: Diamond یعنی نشکن و شکست ناپذیر
- سیستم تبلور: ساختار الماس در حالت پایدار (کوبیک) و ساختار الماس درحالت ناپایدار (منشوری) که در طبیعت به شکل کانی لونسدالنیت یافت می شود.
- فرمول شیمیایی: کربن خالص
- سختی : 10
- وزن مخصوص: 5/3
- میزان شفافیت: شفاف ، غیرشفاف
- رنگ : بیرنگ، زرد، قهوهای، گاهی سبز، آبی، قرمزگونه
- شکستگی: صدفی
- ژیزمان: تقریباً کمیاب ; در سنگهای اولترابازیک (کیمبرلیت ها) که به آبرفتها راه می یابد و همچنین در متئوریتها ممکن است یافت شود.
- ژیزمان بزرگ آن در آفریقای جنوبی در اطراف کیمبرلی Kimberley می باشد.
- در هند (در فلات دکن) نیز الماس استخراج می گردد.
- در سواحل نامیبیا، آنگولا، زئیر، سیرالئون ، غنا، برنئو، امریکا، برزیل، روسیه و استرالیا نیز یافت شده است.
- خواص شیمیایی: در اسیدها و بازها نامحلول است.
- پاراژنز: طلا - مگنتیت - روتیل- اولیوین - پیروپ- زیرکن و غیره
- الماس یکی از سنگهای قیمتی و یکی از آلوتروپهای کربن است که در فشارهای بالا پایدار است
- که با رنگهای (بیرنگ، زرد، قهوهای، گاهی سبز، آبی، قرمزگون ) دیده می شود.
- آلوتروپ دیگر کربن گرافیت نام دارد.
- خواص متمایز الماس:
1) دارای بالاترین هدایت گرمایی دربین جامدات (هدایت گرمایی آن ۵ برابر مس است)
2) دارای توانایی انتقال طیف نوری مادون قرمز تا ماورای بنفش
3) دارای شاخص بازتابش بسیار بالا( میزان ضریب شکست نور : 2/419 ـ 2/417)
4) دارای خواص نیمهرسانایی قابل توجه( شکست الکتریکی آن بطور متوسط ۵۰ برابر نیمهرساناهای متداول است)
5) شدیدا مقاوم برابر تابش نوترونی
6) سختترین مادهٔ شناخته شده (سختی : 10 معادل 140 برابر کروندم)
7) در مجاورت هوا روانی طبیعی فوقالعادهای دارد (مانند تفلون)
8) دارای استحکام و صلبیت بسیار بالا
9) پدیده چند رنگی : ندارد
10) کاملا انحلال ناپذیر در اسیدها یا قلیاها
نکته : خواص الماس شدیداً به ناخالصیها وابسته است.
- انواع ناخالصیها در الماس:
الماس چه به صورت سنتزی و چه به صورت طبیعی هرگز به شکل کاملاً خالص نیست. این ناخالصیها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
1) ناخالصیهای شبکه
این نوع ناخالصیها در شبکهٔ الماس به جای یکی از اتمهای کربن قرار میگیرند و با اتمهای مجاور تشکیل شیوند میدهند.
2) آخال
این ناخالصیها ذرات مجزایی هستند که شبکه را برهم زده و بخشی از آن نمیشوند. این ناخالصیها معمولاً سیلیکاتهای آلومینیوم، سیلیکاتهای منیزیم و یا سیلیکاتهای کلسیم هستند.
دو ناخالصی مهم در الماس نیتروژن و بور هستند. این دو عنصر همسایههای کربن در جدول تناوبی بوده و به علت داشتن شعاع اتمی کوچک و متناسب، به خوبی در شبکهٔ کریستالی الماس جایگزین میشوند.
خواص الماس شدیداً به ناخالصیها وابسته است. حتی وجود مقادیر جزئی ناخالصی مانند نیتروژن میتواند خواص آن را بسیار تغییر دهد.