انواع عسل و خواص آن
عسل ماده شیرین و غلیظی است که توسط زنبوران عسل از شهد گلها جمعآوری شده و تغییر شکل مییابد و سپس در داخل سلولهای مومی کندو ذخیره میشود. این عسل کاملاً طبیعی و سرشار از مواد غذایی و حیاتبخش بوده و میتواند تمام نیازهای غذایی را برطرف کند، زیرا زنبور تمام املاح و ویتامینهای موجود در گل را به شکل عسل میپروراند و آن را قابل جذب در خون میسازد.
ترکیبات یک عسل معمولی بدین صورت است:
فروکتوز 2/38 درصد، گلوکز 31 درصد، آب 1/17 درصد، مالتوز 2/7 درصد، ساکاروز 1/5 درصد، املاح معدنی و ویتامین. pH عسل حدود 3/7 - 4/5 متغیر است، بنابراین با وجودی که عسل گاهاً یک ماده اسیدی است، ولی به علت شیرینی خاص حالت اسیدی آن محسوس نیست.
انواع عسل بر اساس نوع گل
عسل بر حسب این که متعلق به کدام گل باشد، به دلیل ترکیبات درونی آن گل متفاوت است. نتیجه خاصیت درمانی آن نیز تفاوت خواهد داشت و به طور کلی به سه دسته تقسیم میگردد:
1. عسل مخلوط
اغلب عسلهای تجاری از این دستهاند که برای داشتن کیفیت باثبات، انواع مختلف عسلهای حاصل از گلهای مختلف را با هم مخلوط میکنند تا به رنگ، طعم، دانسیته و سایر خصوصیات مطلوب و یکنواخت برسند.
2. عسل جنگلی
این نوع عسل از چند نوع گیاه وحشی که هر ساله در مناطق خاصی میرویند به دست میآید و به دلایل آب و هوایی، مزه و طعم آن ممکن است از سالی به سال دیگر متفاوت باشد. از این دسته میتوان عسل تیره رنگ جنگلی را در آلمان نام برد که طرفداران خاص خود را دارد. عسلهای تولیدشده از جنگل و کوههای اروپایی مرکزی بیشتر از درختان کاج (PINUSSPP) و عسلهای حاصل از MANUKA در نیوزلند از گیاه LEPTESPERMUM SCOPARIUM دارای خاصیت بسیار قوی ضد میکروبی است.
3. عسل تک گل
این نوع عسل حاصل زنبورهایی است که در منطقه مشخصی نگهداری شدهاند و تغذیهشان از گردههای یک نوع گل میباشد و اغلب دارای طعم و رنگ مخصوص به خود میباشند، به عنوان مثال در آفریقای شمالی (مصر) زنبورها در مناطق خاصی اطراف باغات مرکبات زندگی میکنند و تنها از شکوفههای مرکبات عسل میسازند. به دلیل تنوع زیاد گلهایی که زنبور از آنها عسل تهیه میکند، در اینجا تنها به خواص درمانی برخی از آنها اشاره میکنیم.
عسل بر حسب این که متعلق به کدام گل باشد، به دلیل ترکیبات درونی آن گل متفاوت است. نتیجه خاصیت درمانی آن نیز تفاوت خواهد داشت
خواص درمانی انواع عسل
عسل بهار نارنج
خواص دارویی: مقوی قلب، ضد بیخوابی، تقویت اعصاب و آرامبخش.
عسل آویشن
خواص دارویی: رفع عفونتهای عمومی، تقویت بینایی، ضد صرع و تشنج، درمان تنگی تنفس و معالج دردهای مفاصل.
عسل ریحان
خواص دارویی: ضد میگرن، تقویت عمومی بدن و تقویت اعصاب و ضد کم خوابی.
عسل اقاقیا
خواص دارویی: مفید برای ناراحتیهای صفرا، ملین و خوابآور و مفید برای کمخونی و ضعف سیستم ایمنی.
عسل جعفری
خواص دارویی: تقویت مغز و حافظه، کاهش نفخ و مفید برای گرفتگی عروق و ناراحتیهای روده.
عسل آفتابگردان
خواص دارویی: مدر و نرم کننده سینه، مفید برای ناراحتیهای ریه و حنجره و مسکن سرفه و سرماخوردگی.
عسل گشنیز
خواص دارویی: درمان سرفههای تحریکی، دردهای عضلانی، مفید برای آفت دهان، تقویت لثه و مفید برای زکام و اسپاسم ماهیچهای.
عسل شوید
خواص دارویی: مقوی معده، ازدیاد شیر مادران، آرامبخش و حاوی اسیدهای معدنی.
عسل سیاه دانه
خواص دارویی: ضد دردهای مفاصل، ضد سرفه، تصفیه کننده خون، ضد دردهای قاعدگی و ضد سنگ کلیه و مثانه.
عسل اکالیپتوس
خواص دارویی: ضدمالاریا، ضد آنفلوانزا، ضدسرماخوردگی و ضدبرونشیت.
عسل ماده شیرین و غلیظی است که توسط زنبوران عسل از شهد گلها جمعآوری شده و تغییر شکل مییابد و سپس در داخل سلولهای مومی کندو ذخیره میشود
عسل یونجه
خواص دارویی: ملین و خون ساز، ازدیاد شیر مادران، ضد سرفه و تقویت اعصاب.
عسل مریم گلی
خواص دارویی: ضد عفونت بدن، مقوی معده، نافع برای سرفه و ضد عفونی کننده دستگاه گوارش.
عسل مرکبات
خواص دارویی: ضد تهوع و سم، نرم کننده سینه، مفید برای سرماخوردگی، کاهش ورمهای بدن، ضد عفونی کننده، تصفیه خون، اشتها آور، کاهش کلسترول و ضد باکتری و قارچ.
عسل بابونه
خواص دارویی: کاهش تب، میگرن، سردرد، آرتروز، کاهش حساسیت، ضد درد، کاهش فشار خون، دردهای استخوانی، تقویت سیستم ایمنی بدن و تقویت مغز و حافظه.
عسل کنار
خواص دارویی: ضد کمخونی، تقویت قوای جنسی و تقویت اعصاب.
عسل جعفری
خواص دارویی: خلطآور، ملین، دفع کننده سنگ کلیه و ضد عفونت بدن.
انواع عسل طبیعی
انواع عسل طبیعی را معمولاً به چند صورت طبقه بندی می نمایند :
1- بر اساس منبع جمع آوری شهد گل و نوع گیاهی که زنبور عسل از آن شهد جمع آوری می کند :
معمولاً زنبورهای عسل، شهد را از چندین گیاه جمع آوری می نمایند، ولی در بعضی مناطق کوهستانی ممکن است یک گیاه به صورت غالب در منطقه وجود داشته باشد که مورد استفاده زنبور عسل واقع شده، در این صورت می توان عسل طبیعی بدست آمده را به نام گیاه فوق نامید مانند:
عسل آویشن، عسل گون، کنار (سدر). گاهی نیز ممکن است محل استقرار کلنی های زنبور عسل در نزدیک مناطق وسیع کشاورزی که یک محصول در آن کاشت می شود قرار گیرد، در اینصورت عسل طبیعی بدست آمده را می توان به نام آن محصول نامگذاری نمود، مانند عسل مرکبات، شبدر، اسپرس. در بعضی از مناطق نیز گیاه خاصی غالب نمی باشد و عسل طبیعی به دست آمده می تواند حاوی چندین شهد گل باشد که اصطلاحاً عسل چند گلی یا عسل مخلوط می گویند و گاهی نیز زنبوردار، عسل طبیعی مناطق مختلف را با تکنیک های خاص با هم ترکیب می کند که آن را عسل چهل گیاه می نامند.
2- بر اساس منطقه اسکان کلنی های زنبور عسل (محل تولید) :
در این تقسیم بندی، منطقه جغرافیایی ملاک نام گذاری این محصول است، مانند عسل سبلان، کردستان، آذربایجان، تکاب، لار، جنگل های شمال کشور، طالقان، دماوند.
3- متناسب با زمان تولید :
الف) عسل بهاره، مثل عسل مرکبات و عسل اقاقیا که زنبور عسل در اوایل بهار جمع آوری می کند.
ب) عسل تابستانی که گاهی از اوقات آن را عسل پاییزه نیز می نامند و زمان جمع آوری آن اواسط تابستان یا حتی اوایل پاییز است مثل عسل آویشن، اسپرس، عسل گون.