نکاتی برای افزایش اعتماد به نفس
اعتماد به نفس یک کلید حیاتی برای موفقیت در هر قدمی از زندگی است. افراد دارای اعتماد به نفس بالا بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. آنها راحتتر از دیگران به اهداف خود دست پیدا می کنند. در مقابل افراد با اعتماد به نفس پایین اغلب در پایان کار بازنده هستند. شما هم اگر می خوهید زندگی موفقی داشته باشید باید اعتماد به نفس خود را بالا ببرید. در این مقاله نکاتی برای افزایش اعتماد به نفس ارائه می شود.
ــ اعتماد به نفس در افرادی یافت می شود که عزت نفس واقعی داشته باشند. آنها ارزش وجودی خود را می دانند و براساس آن عمل می کنند. یک راه خوب برای شناخت بهتر ارزش وجودی خود این است که هر روز لیستی از توانایی ها و هنرهای خود تهیه کنید. آنوقت خود شگفت زده خواهید شد وقتی می بینید چقدر کارهای مثبت در زندگی وجود دارد که شما هر روز انجام داده اید، اما تا به حال به آنها توجهی نداشتید. هر بار که به این لیست نگاه می کنید اعتماد به نفس تمام وجودتان را می لرزاند و نیرویی در شما ایجاد می کند که می خواهد شما را به جلو براند.
ــ اهداف خود را شفاف سازید. اگر لازم است آنها را به اهداف کوچکتر تقسیم کنید. آنقدر اهداف خود را به اهداف کوچکتر تقسیم کنید تا بتوانید آنها را اداره کنید. هر بار که به یک هدف کوچک دست می یابید خود را تشویق کنید. این عمل اعتماد به نفس شما را بالا می برد و به شما کمک می کند به اهداف بزرگتر برسید.
ــ یک مرشد شایسته که بتواند به شما در رسیدن اهدافتان کمک کند بیابید. بیشتر افراد موفق در زندگی خود مرشد دارند که قبلاً راهی را که آنها اکنون طی می کنند او قبلاً طی کرده است. مرتباً مرشد خود را ببینید و از او مشورت و پشتیبانی بخواهید. آنوقت خواهید دید که هر روز چیزهای باارزشی می آموزید.
ــ با افرادی که دارای شخصیت مثبت و پشتیبان هستند ارتباط داشته باشید. به آنها به همان میزان که به شما احترام می کنند شما هم با آنها همچنان رفتار کنید. از معاشرت با افرادی که دارای شخصیت منفی هستند و سبب بروز بحران در شما می شوند پرهیز کنید. این افراد سبب فرسایش اعتماد به نفس ارزشمند شما می شوند. آنها شما را وادار می کنند قسمت منفی شخصیت خود نگاه کنید و نه قسمت مثبت آن. بعد از مدتی شما در دنیای منفی و بدگمان آنها احاطه می شوید. هیچ چیز نمی تواند مخرب تر از این باشد. از چنین دوستانی در سریعترین زمان ممکن دوری کنید.
ــ به اینکه چگونه به نظر می رسید توجه کنید. از خوب لباس پوشیدن و مرتب بودن لذت ببرید. این باعث می شود احساس خوبی داشته باشید. و دیگران به شما با دید متفاوتی بنگرند. به خاطر داشته باشید که وجود هر انسانی خواهان رفاقت و همراهی با افراد باهوش موفق و خوش ظاهر است. شما خیلی زود می توانید یک منبع جاذبه باشید اگر ظاهر مثبت و برازنده ای داشته باشید.
ــ از عدم موفقیت نترسید. آنها را انگیزه ای برای برداشتن گامهای بلندتر قرار دهید و به حرکت خود ادامه دهید. به خود بگویید که دفعه بعد موفق خوهید شد. هیچگاه اجازه ندهید که خطاهای شما باعث درهم شکستن شما شوند. آنها شما را درون پوسته ای نگه می دارند و اعتماد به نفس شما را ویران می کند. بهترین کار این است که خطاهای خود را به عنوان یک چیز بی اهمیت کوچک شمارید و به یک مبارزه تازه فکر کنید. البته شما از اشتباهات خود چیز های تازه یاد می گیرید، و در مورد توانایی های خود واقع بین باشید. افرادی که سعی می کنند به چیزی بیش از توان خود دست یابند اغلب سقوط می کنند. شما نباید اسم این را اعتماد به نفس بنامید.
ــ با ورزش و رژیم خود را سرحال و بدنتان را متناسب نگه دارید. یک فرد سالم و تندرست و قوی فعالتر است و در حرفه خود چیزهای بیشتری بدست می آورد. سلامتی بدنی همانند اعتماد به نفس سبب درخشش چهره شما می شود.
ــ محدوده وسیعی از علاقه مندیها داشته باشید و علاقه خود را با پیگیری زمینه مورد توجه که در دنیا چه می گذرد فعال نگه دارید. افراد زیادی را ملاقات کنید و با آنها صحبت کنید. تمام توجه خود را روی کار و مشکلاتتان متمرکز نکنید. توجه خود را به کارها و دلبستگی های جدید معطوف کنید. این عمل ذهن شما را به خوشی مشغول می کند و اعتماد به نفس شما را بالا می برد.
ــ بر روی کارهایی که به خوبی از عهده آن برآیید وقت بگذارید. احتمالاً شما در گذشته در زمینه هایی تبحر داشته اید ولی به علت کمبود وقت از آنها غافل شده اید. دوباره به آن فعالیتها باز گردید و خواهید دید که اعتماد به نفس شما افزایش می یابد.
این نکات را در زندگی خود صادقانه بکار ببرید و تفاوت آن را در زندگی بیابید.
استقلال انسان
انسانها بر حسب طبع مدنی هستند و هرگز از زندگی دسته جمعی بی نیاز نیستند. لذا
برای ادامة حیات به یکدیگر نیازمندند. استقلال انسانها و جوامع به معنای بی نیازی
کامل و صد در صد از یکدیگر نیست; زیرا هیچ انسانی به تنهایی نمیتواند همة
نیازهایش را پاسخگو باشد.
استقلال یعنی وابسته نبودن و برای برطرف شدن نیازها، اطاعت بی چون و چرا نکردن از
دیگران.
اگر فرد یا جامعهای به این مرحله برسد که برای رسیدن به خواستهها و نیازهایش هر
چه دیگران میگویند اطاعت کند، گرچه بر خلاف عزّت و شرف انسانی و عقل و دستورات
الهی باشد، چنین فرد یا جامعه از خود استقلال ندارد.
برخی از راه های بدست آوردن استقلال فردی و اجماعی عبارت است از:
توکل و تکیه بر خداوند و از منبع فناناپذیر قدرت الهی کمک طلبیدن. یکی از چیزهایی
که ممکن است به استقلال ضربه بزند، مشکلات و حوادث سخت زندگی است. توکل بر خدا،
سبب میشود تا مقاوت انسان در برابر مشکلات افزایش یابد.
(ابراهیم،12)... و توکل کنندگان باید تنها بر خدا توکل کنند."
از مجموع آیات قرآن استفاده میشود که منظور از توکل این است که در برابر عظمت
مشکلات، انسان احساس حقارت و ضعف نکنند ،بلکه با اتّکا بر قدرت بی پایان خدا، خود
را پیروز بداند. بنابراین، توکل، امید آفرین، نیروبخش و سبب فزونی مقاومت است.
توکل بر خدا آدمی را از وابستگیها که سرچشمة ذلت و بردگی است نجات میدهد و به او
استقلال و آزادگی میبخشد.
تلاش و فعالیت در تمام ابعاد زندگی. (نجم،39) و این که برای انسان جز حاصل تلاش
او نیست.(انفال،60) و هر چه در توان دارید از نیرو بسیج کنید...(ملک،15) اوست
کسی که زمین را برای شما رام گردانید، پس در فراخنای آن رهسپار شوید و از روزی خدا
بخورید..."
این آیات و مانند آن، مسلمانان را به تلاش و فعالیت ترغیب میکند.
اعتماد به نفس و در برابر بیگانه احساس حقارت نکردن و خود را کوچکتر از آنان ندیدن
و توانایی خود را کمتر از آنان ندانستن.
اتحاد مسلمانان; تفرقه و اختلاف سبب به هدر رفتن امکانات و نیروها و زمینهساز
وابستگی است. (آل عمران،103) و همگی به رسیمان خدا چنگ زنید و پراکنده
نشوید.(انفال،46) و از خدا و پیامبرش اطاعت کنید و با هم نزاع مکنید که سست
شویدومهابت شما از بین برود..."
صبر و استقامت در برابر مشکلات فردی و اجتماعی و پایداری بر اصول اسلامی.(جن،16)
و اگر مردم در راه راست پایداری ورزند، قطعاً آب گوارایی بدیشان نوشانیم.
چگونه اعتماد به نفسمان را تقویت کنیم ؟
دعوا سر اسم نیست. اعتماد به نفس، خودباوری، حس اطمینان شخصی و امثالهم همگی سر و
ته یک کرباساند که همهمان کم و بیش میشناسیماش. اگر تعریف اعتماد به نفس و
خوبیهایش را دانسته فرض کنیم و دلایل عدم اعتماد به نفس و بدیهایش را هم مفروض
بگیریم، آنوقت فقط میماند یک سوال مهم: چگونه اعتماد به نفسمان را تقویت کنیم؟
رفقای خوب: بیشتر اوقاتتان را با آدمهایی بگذرانید که اعتماد به نفسشان بالاست.
اگر این کار برایتان ممکن نیست، لااقل توی برنامه هر روزتان مدتی را برای
همنشینی با افرادی اختصاص بدهید که خودباور و خودساختهاند. حقیقت این است که
انرژی مثبت و نیروی درونی آدمها تا حدی مسری است. در حضور این آدمها اصلا لازم
نیست کاری بکنید. کافی است کنارشان باشید و آنها حرف بزنند، رفتار کنند، زندگی کنند
و شما تماشاگر باشید تا اعتماد به نفسشان کمکم به شما هم سرایت کند. ضمن این که
چیزهای بسیاری را هم میشود از همین جماعت و با همین همنشینیهای ساده آموخت. گاهی
تنها با آموختن و به کار بستن یک نکته تازه، مسیر زندگی آدم زیر و رو میشود.
آن یک نفر: تقریبا تمام آدمهای موفق دنیا یک مشاور دانا و قابل اعتماد داشتهاند.
این مشاور یا معلم خوب ممکن است یکی از اعضای خانواده، یک دوست صمیمی، یک معلم
مدرسه و یا اصلا یک شخص غریبه و خیرخواه باشد. ممکن است توی زندگیتان حضور داشته
باشد یا ممکن است اصلا خودش زنده نباشد و شما از طریق آثاری که از او به جا مانده،
از او کمک بگیرید. به هر حال، راهی که شما میخواهید طی کنید و هدفی که میخواهید
به آن برسید، احتمالا پیش از شما هم دیگرانی در آن راه رفتهاند و به آن هدف
رسیدهاند. مشورت با آن رفتهها و رسیدهها و همنشینی با آن آدمها، اعتماد به
نفستان را برای رفتن و رسیدن تقویت میکند؛ ضمن این که سرعتِ رفتن و رسیدنتان را
هم چند برابر میکند.
این حس دوستداشتنی : سعی کنید این را بفهمید که اعتماد به نفس فقط یک حس است. تا
به حال برایتان پیش نیامده که در یک موقعیت خاص، این حس را تجربه کرده باشید؟ اگر
قبلا توانسته باشید این حس را حتی برای یک بار تجربه کنید، قطعا باز هم میتوانید.
چگونه؟ با فراهم آوردن مقدمات پدید آمدن آن حس. این همان چیزی است که ارزش تمرین هر
روزه دارد. لااقل 15 دقیقه از هر روزتان را اختصاص بدهید به تجسم همان شرایطی که در
آن، با حس اعتماد به نفس رفتار کردهاید. آن شرایط را با جزییات دقیق توی ذهنتان
مرور کنید و به حستان در آن لحظه توجه کنید. پس از مدتی، همراه داشتن این احساس
برایتان به شکل یک عادت درمیآید.
از مهارت تا اطمینان: پاواروتی سرشناسترین خواننده اپرای دنیاست. چندی پیش، او در
مصاحبهای با یک روزنامه ایتالیایی گفته بود که هر روز لااقل 6 ساعت تمرین میکند و
هنوز هم احساس میکند که هر روز، چیز تازهای درباره صدا و موسیقی یاد میگیرد. این
تمرین و تمرین و تمرین که منجر به مهارت بیشتر میشود، یکی از لازمههای اعتماد به
نفس است. در یک مهارت یا توانایی ویژهای که حس میکنید علاقه و اشتیاقتان برای
آموختناش بیشتر است، سرمایهگذری کنید و بکوشید تا هر روز چیز تازهای در همان
زمینه یاد بگیرید.
در جستجوی ارزشهای از دست نرفته: اگر توی زندگیتان ارزشهای قطعی و شناخته شدهای
هست که واقعا باورشان دارید و میخواهید بهشان عمل کنید، خوب بشناسیدشان و مراقب
باشید که ازشان تخطی نکنید. تخطی از این ارزشها به ویژه در آنهایی که زندگی
آگاهانه را انتخاب کردهاند، موجب شعلهور شدن حس گناه و در هم شکسته شدن خانه
اعتماد به نفس میشود. میتوانید این ارزشهای شخصی یا اعتقادی را فهرست کنید و زیر
میز تحریرتان یا گوشه و کنار اتاق منزل یا اتاق کارتان نصب کنید تا ملکه ذهنتان
شود. این پایبندی، پایههای عزت نفس و اعتماد به نفستان را محکم میکند.
از تو میپرسم خودم را: توی زندگیتان چه کسی یا چه کسانی را تحسین میکنید؟ چرا؟
به خاطر کدام ویژگی یا کدام ویژگیهایشان؟ پاسخ به این پرسشها را به دقت یادداشت
کنید و فهرستی تهیه کنید تا ویژگیهای مورد علاقهتان همیشه جلوی چشمتان باشد. هر
روز برای رسیدن و نزدیکتر شدن به این ویژگیها تلاش کنید.
فهرستهای بهدردبخور : چرا باید اعتماد به نفس داشته باشید؟ دلایلتان را فهرست
کنید. در تهیه این فهرست، سختگیر نباشید. اگر همه آدمها بخواهند مته به خشخاش
بگذارند و مو را از ماست بکشند، هیچ کس هیچ دلیل موجهی برای اعتماد به نفس نخواهد
داشت. یک فهرست هم از آدمهایی تهیه کنید که به دلایلی در زمان گذشته یا حال، از
خصوصیات خوب شما حرف زدهاند. حرفهای آنها را هم تا آنجا که یادتان هست، در
فهرستتان بگنجانید و هر از گاهی به این دستنوشتههایتان نگاهی بیندازید.
حرمت نگه دارید: تا حالا کسی یا کسانی بهتان بیاحترامی کردهاند؟ آیا این اتفاق،
زیاد تکرار میشود یا به ندرت برایتان اتفاق میافتد؟ اگر میزان تکرار این اتفاق،
زیاد است و اگر نمیتوانید شخص یا اشخاصی را که بهتان بیاحترامی میکنند به رفتار
صحیح مجاب کنید، از آنها دور شوید. آن روی این سکه هم در تقویت اعتماد به نفس
حقیقی، موثر است. یعنی خودتان هم نباید به کسی بیاحترامی کنید. حتی با کسانی که از
آنها خوشتان نمیآید با مهربانی رفتار کنید و این را برای خودتان به شکل یک عادت
در بیاورید تا تاثیرش را در جذب دیگران و تقویت اعتماد به نفس خودتان مشاهده کنید.
روزی یک کار ترسناک: هر روز یکی از کارهایی را که همیشه ازشان واهمه داشتید و
دارید، انجام بدهید. خیلی از ترسهایی که در زندگی ما وجود دارند و با ما زندگی
میکنند، اجازه نمیدهند که ما قابلیتهایمان را بروز بدهیم. خودتان را مقید کنید
که هر روز لااقل یک قدم از محدوده تنگ و تاریک این مرزها فراتر بروید و یکی از این
حصارهای ترس را بشکنید. هر چه از این ترسها بیشتر فاصله بگیرید و بیشتر ازشان دوری
کنید، ترسناکتر به نظر میرسند. در عوض، هر چه به آنها نزدیکتر شوید و بیشتر با
آنها مواجه شوید، میبینید که چقدر راحت میشود از آن مرزهای خیالی رد شد.
در ستایش دانستن : با این همه کتاب و کتابخانه و شبکههای اطلاعرسانی، دیگر هیچ
دلیل موجهی برای بیاطلاعی وجود ندارد. اگر بر حسب شرایط کار و زندگیتان احتیاج
دارید که از چیزی یا چیزهایی سر در بیاورید، کوتاهی نکنید. خودتان را مجهز کنید به
دانستن و بیشتر دانستن. به مطالعه منابع مختلف عادت کنید. تسلط و اطلاع کافی در
زمینه شغلی منجر به افزایش اعتماد به نفس در محیط کار میشود. پس از کسب این تسلط،
کمکم به سمت علایق و سلایق شخصیتان بروید و درباره آنها هم بیشتر و بیشتر بدانید
تا پایههای خودباوریتان محکم شود.
ببخشید :خودتان را ببخشید. خب، هر کسی ممکن است هر از گاهی در طول زندگیاش به
کارهای اشتباه و حتی احمقانهای دست بزند. سخت نگیرید. بگذارید دست درمانگرِ بخشش
و بخشایش به شانهتان بخورد. باور کنید و ایمان داشته باشید که این نواقص هم جزو
زندگی است و ما حتی برای اصلاح این نواقص هم به اعتماد به نفس احتیاج داریم.
از خدا جوییم توفیق ادب : حتی اگر خودتان هم جزو این آدمها نباشید، لابد دیدهاید
آدمهایی را که تا دست از پا خطا میکنند یا اتفاق بدی برایشان میافتد، شروع
میکنند به سرزنش خود و طوری با خودشان حرف میزنند که فقط بوی تحقیر از آن میآید.
این کار، اعتماد به نفس را ویران میکند. اگر تا به حال هم اینگونه بودهاید؛ دیگر
تمامش کنید. تمریناش آسان است. وقتی خودتان را مخاطب میکنید، حرمت خودتان را حفظ
کنید. خودتان را در مقام کسی مورد خطاب قرار بدهید که ارزش عشق و ملاطفت و
خوشرفتاری دارد. طوری با خودتان حرف بزنید که با عزیزترین عزیزانتان توی این
دنیا. با خودتان مودب باشید تا بقیه هم حرمتتان را نشکنند و ادبِ حضورتان را حفظ
کنند.
شروع از نقطه نهایی :اعتماد به نفس از بیرون به درون نمیآید. این حس، یک حس کاملا
درونی است که البته آثار و برکاتش در بیرون از وجودتان هم ظاهر می شود. وقتی می
خواهید کاری انجام بدهید یا به هدف خاصی برسید، همیشه از انتها شروع کنید. مثلا
امروز یا فردا میخواهید چه کار کنید؟ کجا بروید؟ به چه هدفی برسید؟ چطور باشید؟
چگونه حرف بزنید؟ و . . . پس از پاسخ به این سوالها، یک لحظه چشمانتان را ببندید
و توی ذهنتان سعی کنید خودتان را رسیده به آن نقطه هدف فرض کنید: در حال سخنرانی
به همان نحو دلخواه، در حال رانندگی بدون اشتباه، در حال همکلامی بدون عصبانیت و .
. . تصویر دلخواهتان را با تمام جرییاتاش در ذهنتان بسازید و دایما آن را
پررنگتر و پررنگتر کنید تا لوازم و لواحق ذهنیاش هم برایتان ایجاد شود. این
تصویر میشود عصای دستتان برای رسیدن به آنجا و آن شرایطی که دلتان میخواهد.
مطمئن باشید.
مثبت باشید: مثبت باشید اما کمالگرا نه. مثبت بودن منجر به افزایش جاذبههای
درونی و بیرونی میشود، در حالی که کمالگرایی افراطی، آدم را فلج میکند و باعث
میشود آدم به خیلی از هدفهای دیگرش در زندگی نرسد. با مثبت بودن، هم در وجود
خودتان احساس ارزشمندتری را تجربه میکنید، هم دیگران نسبت به شما این حس را پیدا
میکنند. البته برای مثبت بودن، هیچ الزامی به انجام کارهای فوق العاده نیست. کافی
است خوبیهای دیگران را سرمش زندگی خودتان کنید و تا آنجایی که از دستتان
برمیآید، خیرخواه و یاریرسان باشید.
ظاهر از باطن پیروی میکند: نسبت به ظاهرتان بیتوجه نباشید. آراستگی ظاهری یک از
لازمههای رسیدن به اعتماد به نفس حقیقی است. سعی کنید حتی در روزهایی که حس و حال
چندان خوبی هم ندارید، باز هم ظاهرتان مرتب باشد و آراسته باشید. اتفاقا آن روزهایی
که بیحوصلهترید، بیشتر باید به این نکته توجه کنید. این کار هم باید به شکل یک
عادت دربیاید و البته این عادت هم از آن عادتهایی است که شمشیر دولبه است. یعنی
با افراط در آن، از آن سوی بام اعتماد به نفس میافتید وباز هم خودباوریتان ضربه
میخورد. پس برای این آراستگی، حد و مرز روشنی تعریف کنید.
انرژی تولید کنید: از انرژی درونیتان غافل نشوید. هر روز لااقل یک کار مثبت انجام
بدهید که حس خوبی در درونتان ایجاد کند و در رابطه با این کار هم با هیچکسی حرف
نزنید. این حس و انرژی مثبت درونی را فقط و فقط برای خودتان نگه دارید. این تمرین
واقعا اثربخش است.
سلامت باشید: به سلامتتان توجه داشته باشید. نرمش یا ورزش روزانه و منظم حتی در حد
پیاده روی روزانه، دویدن، شنا و . . . کمککننده است. این طوری واقعا احساس میکنید
که به جسمتان تسلط بیشتری دارید و این حس میتواند اعتماد به نفستان را هم تا حدی
تقویت کند. هر روز، زمانی را برای گوش کردن به موزیک دلخواهتان کنار بگذارید و توی
آن مدت، ذهنتان آزاد کنید تا پرواز کند و رویاهایتان را بازسازی کند.
تا پخته شود خامی :سفر چیز خوبی است، خصوصا برای شما که می خواهید اعتماد به
نفستان را تقویت کنید. وقتی از محیط آشنایتان جدا میشوید و از آن فاصله
میگیرید، دستتان برای رها شدن و افزایش اعتماد به نفس بازتر میشود چون در
بسیاری از اوقات مجبور می شوید به نوعی با خودتان درگیر شوید و نیازهای معمولتان
را مرتفع کنید. از این درگیری نترسید. نتیجهاش مثبت است.
دیدن نور در ظلمات :در هر محیط تاریکی لااقل میشود یک نقطه روشن پیدا کرد. اگر
عادت کنید، میتوانید همیشه و در هر محیط تاریکی با دیدن آن نقطه، روشن و دلگرم
باشید. این طوری، روحیهتان شادابتر میشود و انگیزهتان برای تلاش، بیشتر. سعی
کنید منفیها را گذرا و ناپایدار ببینید و مثبتها را پایدار و ماندنی. اگر کسی به
سلامتان جواب نداد، همیشه این احتمال را در نظر بگیرید که شاید سلامتان را نشنیده
یا ذهناش آنقدر مشغول بوده که متوجه سلامتان نشده است، کما این که در بیشتر
مواقع هم همین طور است