کنترل ذهن خود چگونه است ؟

کنترل ذهن خود چگونه است ؟

انسان، ترکیبی از بدن، ذهن و روح است. ذهن و بدن به هم وابسته هستند. ذهن چیزی جز فکرها نیست و فکر ها در رابطه با گذشته و حال هستند. وقتی در حال حاضر هستیم ذهن صفر است. ما فکر های زیادی در طول روز داریم. چرا باید فکرهایمان را منترل کنیم؟ فکر، ساختار اساسی عمل است. هر کاری شکل فیزیکی یک فکر است. افکار، اعمال را شکل میدهند و اعمال منجر به نتیجه میشوند. اگر ما میخواهیم نتایج خوبی در زندگی داشته باشیم، ابتدا باید فکر هایمان خوب و واضح باشند.

غذاها، نقش بسیاز مهمی در زندگی ما ایفا میکنند. Sattva (خلاق، پاک، هماهنگ)، rajas (محرک) و tamas (ساکن،کهنه) سه غذای واجد شرایط هستند. rajas ، به طبع متبکر دامن میزند،تند، چرب، روغنی، و غذاهای rajas هستند. Tamo  ، تنبلی را افزایش میدهد، ترس و بی مسئولیتی را بیشتر میکند و همچنین به غذاهای مانده و کهنه شده مدت طولانی نگه داری شده هم tamas میگویند. ویژگی ، Satva  تفکرات مثبت، عشق صلح آمیز و مسئولیت پذیری را افزایش میدهد. غذاهای تازه، آبدار و سبزیجات که خوشبو هستند و طبیعی، غذاهای مناسبی برای ما هستند.

ذهن، دشمن ما نیست، دوست ماست. وسعت نظر در تفکرات، ذهن مارا به جای بیرون بردن به داخل متمرکز میکند. بینی، چشم، گوش، زبان و پوست پنج منبع دریافت اطلاعات خارجی هستند. وقتی این پنج حس را از اطلاعات خارجی بیرون بکشیم و وسعت نظرداشته باشیم، کم کم ذهن ما با ما همراه خواهد بود. Bhagavan Sri Krisha  میگوید تمرین و مهربانی و شفقت ذهن ما را تحت کنترل خودمان نگه خواهد داشت.

میتوانید از روش های زیر برای کنترل ذهن استفاده کنید:

برای زندگیتان برنامه داشته باشید

هر وقت با یک رخداد برنامه ریزی نشده مواجه شدید، فرایند برنامه ریزی را ادامه دهید.

یاد بگیرید که فورا بتوانید خود را آرام کنید و شروع علامت های عصبانیت و ترس را تحمل کنید.

تمرین نفس کشیدن را یاد بگیرید

هر وقت فراغت داشتید، عقل سلیم خود را روی افکارتان متمرکز کنید.

به افکار مثبت اجازه بدهید ذهنتان را تصرف کنند.

به خودتان ایمان داشته باشید که میتوانید با هر مشکلی مقابله کنید.

منظره های خوب ببینید و موسیقی های خوب گوش بدهید.

فزایش تمرکز و کنترل ذهن

افزایش تمرکز و کنترل ذهن

در ابتدا لازم است، تفاوت میان توجه و تمرکز مشخص گردد. توجه (attention) یک فرایند شناختی معطوف ساختن ذهن، بطور انتخابی، بر روی یک چیز و نادیده انگاشتن سایر چیزها است. توجه حداکثر 30 ثانیه پابرجا می ماند. تمرکز (concentration) عبارت است از حفظ کانون توجه بر روی یک تکلیف خاص، پس از منحرف شدن توجه، توسط عوامل مزاحم و پرت کننده حواس. تمرکز به مفهوم گوش بزنگی و هوشیاری درونی است. غیر از عواملی همچون سر و صدا و عوامل دیداری که سبب بر هم خوردن تمرکز میگردند، عوامل بسیار دیگری در پیرامون و درون ما وجود دارند که آرامش و تمرکز را از ما سلب میکنند.

از این عوامل میتوان به ترس، تردید، نگرانی و اضطراب اشاره کرد. وقتی بیاموزیم که چگونه باید تمرکز کنیم، ورود این نیروهای مخرب به ذهن مان دشوارتر میگردد. امروزه بشر قربانی تفکرات تاریک، مبهم و مخرب خویشتن است، اما روزی فرا خواهد رسید که نیروی تمرکز ما، اندیشه های مزاحم و پریشان کننده را محو خواهد کرد. به یقین تمرکز مطمئن ترین راه برای دستیابی به اهداف است. کنترل افکار نیازمند تمرکز پایدار است. پرتوهای خورشید را در نظر آورید، هنگامی که پرتوهای خورشید به کمک یک ذره بین بر روی یک جسم متمرکز میشوند، گرمایی به مراتب بیش از پرتوهای پراکنده و ناهمگرا؛ از همان منبع واحد، تولید خواهند کرد. این حقیقت وجودی تمرکز است. تمرکز خود را پراکنده سازید و به نتایج معمولی و پیش پا افتاده دست یابید. اما آن را بر روی یک هدف خاص متمرکز سازید و به نتیجه ای به مراتب بهتر نایل آیید. وقتی شما تمرکز خود را بر روی یک هدف واحد متمرکز میکنید، تمام اعمال، اعم از ارادی و غیر ارادی در راستای دستیابی به آن هدف قرار خواهند شد. چنانچه شما تمام انرژی خود را بطور انحصاری بر روی یک هدف معطوف سازید، نیرویی خلق خواهید کرد که اسباب دستیابی به آن هدف، برای شما مهیا خواهد شد.

هنگامی که شما افکار خود را متمرکز میسازید، نیروی اندیشه شما افزایش می یابد. لازمه تمرکز همانا توانایی جلوگیری از ورود افکار مزاحم به ذهن است. نیروی اراده به اندازه کافی قوی هست که هر آنچه شما تصور کنید را برایتان ممکن سازد. ذهن همواره بایستی تحت فرمان و کنترل اراده و جسم نیز تحت فرمان ذهن باشد. توسعه و تقویت تمرکز به ممارست مداوم احتیاج دارد. البته ذهن انسان از تادیب و نظم پذیری بیزاراست، بنابرین در مقابل آن مقاومت میکند. اما شما نیز بایستی با نیروی اراده در برابر تمرد و سرکشی های نفس راحت طلب خود ایستادگی کنید. همه چیز به انتخاب شما بستگی دارد. قانون جذب (attraction law) در تمام جهان حکمفرماست. این قانون به ما می آموزد که بر روی هر چیزی که تمرکز کنیم، آن را به سمت خود خواهیم کشاند. و یا از سویی شما مرتبا افکار ، ایده ها و موقعیت هایی را که با افکار غالب شما هماهنگ هستند به خود جذب خواهید کرد. اگر بر روی نیکی تمرکز کنیم، زندگی ما آکنده از خوشی و شادکامی، و چنانچه بر روی ثروت تمرکز کنیم، پول و مکنت را جذب خود خواهیم کرد. تمرکز بر کمالات انسانی و ارزشهای والا به عدم وابستگی و استقلال، و استقلال به قدرت منتهی میگردد.

در غیاب تمرکز، دستیابی به هیچ هدف و مقصودی میسر نخواهد بود.از موفقیت در تجارت، ورزش و هنر گرفته تا شفا یافتن، تمرکز کلید طلایی ای است که به شما در شکوفا ساختن و تسلط بر پتانسیل ذاتی تان یاری می رساند. وقتی بر اعتقادات، توانایی ها و اهداف تعریف شده خود تمرکز کنید، هیچ کس توان و یارای آشفته ساختن، دلسرد کردن و متوقف ساختن شما را نخواهد داشت. چشم اندازها و رویکردهای خود را تعین کنید، و به سوی اهداف و آرزوهای خود گام بردارید، و تا دستیابی به آنها تمرکز خود را از دست ندهید. در پرتو نیروی تمرکز میتوانید به آرامش درون دست یابید و شکست ناپذیر گردید.

• تمرینات برای انجام تمرینات یک محیط ساکت و آرام را بیابید. سعی نکنید بیش از حد خودتان را تحت فشار قرار دهید. انجام تمرینات تمرکز دشوار بوده و بعضا طاقت فرسا است. از روزی 5 دقیقه شروع کنید و بتدریج زمان تمرین را افزایش دهید. اما چنانچه در ابتدا از عهده تمرینات بر نیامدید مایوس نشده و به آنها ادامه دهید. تمام حواستان را متمرکز تمرینات کنید و به هیچ چیز دیگری فکر نکنید.

1- یک کتاب را انتخاب کرده، سپس تعداد واژه های هر پاراگراف را شمارش کنید. البته بدون گذاشتن انگشت بر روی لغات و تنها با چشمها. سپس سعی کنید تمام واژه های یک صفحه کامل را بشمارید.

2- از عدد یک تا 100 را بطور معکوس شمارش کنید: 100،99،98…. 3- تمرین فوق را مجددا تکرار کنید، اما این بار شمارش را از 100 آغاز کرده و 3 عدد درمیان ادامه دهید: 100،97،94….

4- یک واژه خوشایند را انتخاب کنید. و بطور آهسته در ذهنتان به مدت 5 دقیقه تکرار کنید. به تدریج زمان را به 10 دقیقه افزایش دهید.

5- یک سیب را مقابل خود روی میز قرار دهید. به مدت 10 دقیقه تمام حواس خود را متمرکز آن سیب کنید. آن را لمس کنید، ببویید و نگاه کنید.

6- اکنون تمرین فوق را مجددا تکرار کنید. اما این بار پس از اینکه به سیب خود نگاه کردید، چشمان خود را ببندید و بکوشید تصویر سیب را در ذهن خود مجسم کنید. چنانچه شکل سیب را فراموش کردید، مجدداً به سیب نگاه کنید و دوباره چشمان خود را بسته و سیب را در ذهنتان تجسم کنید. پس از تجسم سیب، محو آن گردید و به هیچ چیز دیگری فکر نکنید. 7- یک قاشق و یا چنگال را بردارید و روی آن تمرکز کنید. از تمام جهات به آن نگاه کنید. بدون بیان کلامی در ذهن، یعنی ذهنتان بایستی تهی از واژه ها باشد. تنها به چنگال نگاه کنید بدون آنکه توسط واژه ها درباره آن بیاندیشید.

8- یک شکل هندسی نظیر دایره و یا مستطیل رسم کنید و درون آن را به رنگ دلخواه رنگ آمیزی کنید. بر روی آن تمرکز کنید. شما بایستی تنها به آن شکل هندسی نگاه کنید، نزد شما تنها چیزی که وجود عینی دارد، همان شکل هندسی است. عاری از هرگونه افکار مزاحم و نامربوط و یا هرگونه عامل پرت کننده حواس. به چشمان خود فشار نیاورید و با واژه ها به آن فکر نکنید.

9- سعی کنید به مدت 10 دقیقه به هیچ چیز فکر نکنید، یعنی جریان تفکر را متوقف سازید.

10- یک تصویر کاملا نا آشنا را به مدت چند دقیقه مشاهده کنید. سپس بکوشید جزئیات تصویر را به خاطر آورید.

11- در تخیل خود یک دایره به روی یک دیوار سفید رسم کنید. سپس در مرکز آن یک نقطه بگذارید و به آن نقطه خیره شوید.

12- چشمان خود را ببندید و شروع کنید به تجسم عدد "1" در مقابل خود، وقتی که عدد یک را مشاهده کردید، در ذهنتان با صدای بلند بگویید"یک". اجازه دهید تا عدد یک محو گردد. اکنون عدد "2" را تجسم کنید و به محض مشاهده آن با صدای بلند بگویید"دو".این تمرین را تا عدد 100 تکرار کنید.

13- یک نقطه را روی دیوار شناسایی کنید. روی آن نقطه تمرکز کنید. هرگونه اندیشه ای را از ذهنتان پاک کنید. و تنها بر روی آن نقطه تمرکز کنید.

14- روی صندلی بنشینید و چشمان خود را ببندید. ذهنتان را ازهر گونه اندیشه ای پاک کنید، تنفس خود را عمیق کنید و تعداد بازدم های خود را شمارش کنید.(5 دقیقه)

15- یک لیوان پر از آب را با دست بگیرید. سپس دست خود را بصورت راست و کشیده در آورده و سعی کنید لیوان را ثابت نگه دارید. به لیوان چشم بدوزید و سعی کنید لیوان بدون حرکت باقی بماند، نباید تکانهای قابل تشخیص وجود داشته باشد (لرزش اندک طبیعی است). این تمرین را از یک دقیقه آغاز کرده و تا 5 دقیقه بتدریج افزایش دهید.

16- روی صندلی بنشینید. سعی کنید تمام عضلات خود را شل و ریلکس کنید. بکوشید هرگونه انقباض ارادی و غیرارادی بدن خود را متوقف و حذف کنید. بدون حرکت به مدت 5 دقیقه ثابت و بی حرکت بمانید.

• راهکارهایی برای حفظ تمرکز در موقعیتهای خاص:

 1- از قبل خود را مهیا سازید: مشکلات غیر منتظره به میزان قابل توجهی از اعتماد بنفس و تمرکز شما میکاهند. اندکی آمادگی میتواند بسیار موثر واقع شود. اکنون فرض کنید میخواهید خود را برای یک رقابت ورزشی مهیا سازید. ابتدا هر نوع اطلاعات، هر چند جزئی را گردآوری کنید ،تا قادر باشید وقایع را بدرستی پیش بینی کنید.زمین بازی به چه شکل خواهد بود؟خورشید در زمان انجام بازی در کدام جهت و موقعیت مکانی قرار خواهد داشت؟آیا تماشاگران زیادی در ورزشگاه حضورخواهند یافت؟به ورزشگاه بروید و از نزدیک آن جا را مورد بررسی قرار دهید. سپس بدترین حالت ممکن را پیش بینی کنید. چه چیز ممکن است تمرکز شما بر هم بزند و شما را پریشان خاطر کند؟داوری ناعادلانه ؟ سروصدا و تمسخر تماشاچیان؟از قوه تخیل خود کمک بگیرید.شرایط احتمالی را تجسم کنید و سپس در آن شرایط خاص به تمرین بپردازید.اگر احتمال میدهید سروصدای تماشاچیان تمرکز شما را بر هم خواهد زد،یک ضبط صوت را با صدای بلند در کنار زمین قرار داده و سپس به تمرینات خود بپردازید.و یا به یکی از دوستان خود بگویید که حین تمرین سر شما داد بکشد و شما را مورد تمسخر قرار دهد!

2-جریان فکری خود را متوقف سازید: هنگام مواجهه با یک اندیشه مزاحم یک علامت قرمز و بزرگ چراغ راهنمایی را مقابل خود تجسم کنید. سپس اجازه دهید تا علامت به همراه اندیشه ناخواسته محو گردد.

3- زدودن افکار از ذهن: ابتدا بطور فیزیکی ریلکس و آرمیده شوید. میتوانید بنشینید و یا دراز بکشید. سپس بدون اینکه خود را تحت فشار قرار دهید، اجازه دهید ذهنتان بطور آزادانه سیر کند. در این زمان خواهید دید که افکار عجیب و غریبی به ذهنتان خطور خواهد کرد. بدون اینکه بیش از حد نسبت به آنها واکنش نشان دهید، از نگاه یک شخص بیگانه آنها را مورد بررسی قرار داده و سعی کنید به منزله چیزی در خارج از وجود خودتان به آنها بنگرید. سپس هر کدام از آنها را کنار بگذارید. در واقع شما با این کار آگاهانه تصمیم میگیرید تا افکار خود را دنبال نکنید.

• حفظ تمرکز هنگام مطالعه:

 1-نگرانی های احساسی: ابتدا برای مشکلات جدی خود راه حلی بیابید و یا تصمیم بگیرید که در فرصت مناسب تری به آنها رسیدگی خواهید کرد.

2-شرایط مطالعه: مکان مطالعه بایستی از تهویه مناسب (بمنظور جلوگیری از خواب آلودگی شما) و نور کافی برخوردار باشد. همچنین محیط مطالعه بایستی ساکت و بدون سرو صدا و دمای محیط کمتر از 22 درجه سانتی گراد باشد. در صورت لزوم موزیک ملایمی نیز در پس زمینه وجود داشته باشد.سعی کنید برای مطالعه یک زمان خاص و معین را اختصاص دهید.مکان مطالعه بایستی فاقد تلفن (به ویژه گوشی تلفن همراه)، تلویزیون و یخچال باشد.سعی کنید بطور انفرادی مطالعه کنید.

3- گهگاهی به چشمان خود استراحت دهید. کاهش پلک زدن و خیره شدن به مطالب درسی موجب خستگی چشمها میشود. به یک نقطه دور دست نگاه کنید. چندین بار محکم پلک بزنید و با دستان خود چشمهایتان را مالش دهید.

4- سرعت مطالعه خود را افزایش دهید. تند خوانی فرصت کمتری را برای نفوذ عوامل مزاحم به ذهن باقی خواهد گذاشت.

5- 10 تا 20 دقیقه ابتدایی مطالعه بایستی به عنوان مرحله گرم کردن ذهن تلقی گردد. بنابراین از اینکه در این مدت تمرکز 100 درصد ایجاد نگردیده، دلسرد نشوید. بیشتر اشخاص در 20 دقیقه نخست از اینکه نتوانسته اند تمرکز داشته باشند، از مطالعه کردن نا امید میشوند. اما به مطالعه خود ادامه دهید تا بتدریج علاقه و تمرکز ایجاد گردند.

6- اگر احساس کردید تمرکزتان در حال کاهش یافتن است. کتاب و جزوه خود را ببندید و قدری استراحت کنید.حرکات کششی انجام دهید، اندکی راه بروید و یک نوشیدنی بخورید. 7- پس ازفراگیری مطالب جدید به خود پاداش بدهید. (یک شکلات، کیک و یا غذای مورد علاقه)

8- خواب کافی و تغذیه مناسب لازمه برخورداری از تمرکز است.

9- از آنجایی که مطالب درسی ناخوشایند ایجاد کسالت میکنند، بکوشید یک نوح حس علاقه و هدفمندی به مطالب درسی در خود ایجاد کنید

شیوه های غلبه بر فکر و خیال شدید

شیوه های غلبه بر فکر و خیال شدید

یکی از ساده ترین و البته مهمترین شیوه ها برای رها کردن خود از بند فکر و خیال شدید این است که ذهنمان و فکرمان را متوجه چیزهای خوب و خوشایند بکنیم و در نتیجه به ذهن خود استراحت بدهیم.

به گزارش خبرگزاری مهر، بسیاری از افراد در طول زندگی خود با ناهنجاری و ناملایمات زیادی مواجه می شوند. این افراد بسته به توان و ظرفیت روح و جسم خود در بسیاری از اوقات این ضربه ها را رد کرده و پشت سر می گذارند، اما عوارض آن ضربه ها گاه تا پایان عمر با آنها همراه است. یکی از عوارض بسیار مهم این ناملایمات، ایجاد فکر و خیال شدید نسبت به همه چیز است. ناگفته نماند که بعضی اوقات این فکر و خیال ها ناشی از ویژگی های شخصیتی افراد است که ممکن است از کودکی با آنها همراه باشد و اصلا نتیجه ناملایمات زندگی نباشد.

شیوه های متعددی برای غلبه بر فکر وخیال شدید وجود دارد. البته رها شدن از بند فکر و خیال شدید کار دشواری است.با وجود تارهای محکمی که فکر و خیال ها به دورمان می پیچند و ما را گرفتار می کنند، باید به خودمان کمک کنیم. اگر نمی خواهیم این فکر و خیال های شدید و وحشتناک ما را بیش از پیش در کام خود فروببرند و روح ما را فرسوده کنند، باید خودمان را از بند آنها رها کنیم که البته این کار ساده ای نیست.

اگر دیدیم داریم به خودمان می گوییم "من برای هیچ کاری انگیزه ندارم" یا اینکه و یا اینکه "هیچ یک ازاین کارها به من کمک نمی کند"، بدانیم که خلق و خو و جریان فکر و خیال ما باعث به وجود آمدن چنین احساسی شده است. تحقیقات نشان داده که اولین گام مهم و اساسی برای رسیدن به احساس آرامش و بهبودی،شکستن چرخه فکر و خیال شدید، بی انگیزگی و رخوت است.

به خودمان استراحتی بدهیم

یکی از ساده ترین و البته مهمترین شیوه ها برای رها کردن خود از بند فکر و خیال شدید این است که ذهنمان و فکرمان را متوجه چیزهای خوب و خوشایند بکنیم و در نتیجه به ذهن خود استراحت بدهیم.تحقیقات نشان داده حتی وقتی افراد را به مدت هشت دقیقه با فکرهای مثبت و سازنده مشغول کرده اند و به این شکل حواسشان را از عالم فکر و خیال دور ساخته اند، تاثیر بسیار فوق العاده ای بر جای می گذارد و چرخه افکار تکراری را در هم می شکند. از این مهمتر پاره کردن بند فکر و خیال شدید از طریق معطوف کردن حواس بر روی چیزهای مثبت و خوشایند است. اگر چه پرت کردن حواس افراد به صورت مثبت و خوشایند موجب می شود دستکم برای مدت کوتاهی از شر خلق و خوی منفی و فکر و خیال شدید رها شوند و تسکسن بیابند، اما در مجموع به وسیله تقویت و افزایش توانایی افراد در زمینه حل مشکلاتی که به فکر و خیالشان منجر شده زمینه مناسبی برای آرامش خاطر درازمدت فراهم می شود.

بلند شویم و کاری انجام دهیم

تحقیقات نشان داده در این مواقع آن دسته از عوامل پرت کردن حواس و منحرف کردن جریان ذهن که به تمرکز و فعالیت نیازمند هستند در پاره کردن ریسمان فکر و خیال شدید بیشترین نقش را دارند. در این مواقع از جای خود بر خیزیم و قدم بزنیم این عامل حواس پرتی نوعی فعالیت و تحرک می باشد و میزان افسردگی افراد را به شکل ملموسی کاهش می دهد و با تغییر روحیه،از میزان فکر و خیالمان کاسته می شود.

نگذاریم این فکرها پیروز بشوند

اگر بتوانیم برای چند دقیقه ذهن خود را منحرف کنیم و جلو فکر و خیالمان را بگیریم، ذهن ما فرصت کافی خواهد داشت تا دیگر واژه ها یا عبارت هایی که می تواند فاصله ما را از فکر و خیال بیشتر کند، بررسی کند. چنانچه مشاجره با شخصی را مدام مرور کنیم، به خاطرش حسابی خودمان را درگیر کنیم و بگوییم "من به او اجازه نمی دهم کنترل افکارم را به دست بگیرد و پیروز بشود"روند موجود را در مسیر درست هدایت کرده ایم.

فاصله گرفتن از فکر و خیال های خشم آلود به این معنی نیست که ما تسلیم شرایط شویم و یا به درخواست های دیگران تن بدهیم، در واقع با دور شدن از جریان فکر و خیال، دیگر نمی خواهیم آن افراد فکرمان را مشغول و روحیه مان را خراب کنند. پس از اینکه تا حدی از کشمکش و تضاد درونی دور شدیم، می توانیم با قوای ذهنی بالاتری آن مسئله را از نو ارزیابی و برای حلش راه حل خوبی پیدا کنیم.

تکیه به دیگران

یکی دیگر از راهها ی متداول رها شدن از جریان فکر و خیال شدید صحبت کردن با یکی از اعضای خانواده یا دوستی صمیمی و قابل اعتماد است و اگر فردی که با او صحبت می کنیم ما را درک کند و بپذیرد این فرد موجب غلبه ما بر جریان فکر و خیال شدید می شود در چنین وضعیتی می توانیم افکار خود را بهتر سر و سامان دهیم.